Hər il 22 iyul tarixində Azərbaycanda Milli Mətbuat Günü qeyd olunur. Bu tarix Azərbaycan xalqının maariflənmə yolundakı mühüm dönüş nöqtəsi – “Əkinçi” qəzetinin nəşrə başladığı gündür. 1875-ci ildə böyük maarifçi və ictimai xadim Həsən bəy Zərdabi tərəfindən yaradılan bu qəzet, təkcə bir informasiya vasitəsi deyil, milli oyanışın, azərbaycançılıq düşüncəsinin və ictimai şüurun inkişafının rəmzi olmuşdur. “Əkinçi” qəzetinin ilk nömrəsi 1875-ci ilin 22 iyulunda Tiflisdə nəşr olundu. Azərbaycan türkcəsində çap olunan ilk qəzet olan “Əkinçi” maarifçilik ideyalarını, xalqın tərəqqisini, elm və təhsilin vacibliyini təbliğ edirdi. Həsən bəy Zərdabi inanırdı ki, xalq yalnız maariflənmə yolu ilə öz azadlığına və rifahına qovuşa bilər. O yazırdı: “Millətləri irəli aparan qüvvə maarifdir, təhsildir, elmdir.”“Əkinçi” sadəcə xəbərlər yayan bir mətbuat orqanı deyildi. O, xalqın dili ilə danışır, onun dərdini gündəmə gətirir, kəndlinin, müəllimin, şagirdin, sənətkarın səsini eşidiləcək səviyyəyə daşıyırdı. Bu, dövr üçün çox cəsarətli bir təşəbbüs idi. Çar Rusiyasının senzurası və mətbuat üzərində sərt nəzarət şəraitində fəaliyyət göstərməsinə baxmayaraq, “Əkinçi” milli özünüdərk prosesinin əsas təməl daşlarından birinə çevrildi. Azərbaycan mətbuatının tarixi təkcə “Əkinçi” ilə başlamır, həm də uzun və mürəkkəb bir inkişaf yolu keçmişdir. Sovet dövründə mətbuat bir tərəfdən maarifləndirmə işində istifadə edilsə də, digər tərəfdən sərt senzura, ideoloji basqı altında fəaliyyət göstərmişdir. Həqiqətləri tam şəkildə demək qadağan olsa da, istedadlı jurnalistlər və yazıçılar sətiraltı fikirlər, simvollar və bədii vasitələr vasitəsilə cəmiyyətə mesajlar ötürməyə çalışırdılar. Bu dövrdə “Kommunist”, “Bakinskiy Rabochiy” və digər qəzetlər SSRİ ideologiyasını təbliğ etsələr də, milli mədəniyyətin qorunub saxlanmasında müəyyən rol oynadılar. Həmçinin Azərbaycan radiosu və televiziya kanalları formalaşdı və jurnalistikanın kadr bazası yarandı. 1991-ci ildə Azərbaycanın müstəqillik qazanması ilə mətbuatın inkişafında yeni bir mərhələ başlandı. Artıq senzura aradan qalxdı, azad mətbuat ideyası reallığa çevrildi. Onlarla qəzet və jurnal jurnallar, radiolar və televiziya kanalları yarandı. Media vasitələrinin sayı çoxaldı, söz azadlığı daha geniş imkanlar qazandı. Yeni Konstitusiyada və bir sıra qanunverici sənədlərdə ifadə azadlığı dövlət tərəfindən təmin olundu. Bununla belə, keçid dövrünün sosial-iqtisadi çətinlikləri, siyasi gərginliklər, hüquqi boşluqlar, reklam bazarının zəifliyi və jurnalistlərin təhlükəsizliyi məsələsi hələ də öz aktuallığını qoruyur. Buna baxmayaraq, müstəqillik dövründə jurnalistika sahəsində bir çox peşəkar kadrlar yetişdi, media təşkilatları formalaşdı, informasiya texnologiyalarının inkişafı yeni imkanlar açdı. Bu gün Azərbaycan mətbuatı tamamilə fərqli bir mərhələdədir. İnternet medianın və sosial platformaların geniş yayılması informasiya yayımını sürətləndirib, hər kəsə xəbər yaymaq imkanı yaradıb. Bu isə bir tərəfdən informasiya əlçatanlığını artırır, digər tərəfdən dezinformasiya, feyk xəbər və etik pozuntuların yayılması riskini doğurur.Bütün bunların fonunda jurnalistikanın əsas vəzifəsi – obyektivlik, dəqiqlik, peşəkarlıq və ictimai məsuliyyət – daha da ön plana çıxır. Cəmiyyət yalnız müstəqil, vicdanlı və məsuliyyətli media ilə inkişaf edə bilər. Jurnalist — yalnız xəbər verən deyil, eyni zamanda cəmiyyətin “gözləri və qulaqlarıdır”. Milli Mətbuat Günü təkcə bir bayram deyil, həm də bir məsuliyyət günüdür. Bu gün biz həm tarixə nəzər salırıq, həm də jurnalistikanın gələcəyini düşünürük. Hər bir jurnalistin üzərinə düşən vəzifə yalnız yazmaq deyil, həqiqəti qorumaqdır. Bu gün cəmiyyətin maarifləndirilməsində, korrupsiyaya və haqsızlıqlara qarşı mübarizədə, insan haqlarının müdafiəsində jurnalistlərin rolu danılmazdır. Buna görə də peşəkar, vicdanlı və obyektiv jurnalistlər bizim zamanımızın səssiz qəhrəmanlarıdır.
22 iyul – Milli Mətbuat Günü münasibətilə bütün jurnalistləri, redaktorları, operatorları, fotojurnalistləri və ümumilikdə informasiya cəbhəsində çalışan bütün mətbuat işçilərini təbrik edirik! Qələmimiz daim kəskin, sözümüz isə doğru və ədalətli olsun!
Qoy Azərbaycan mətbuatı daim azad, peşəkar və məsuliyyətli olsun!
Murad Zeynalov
Yeni Azərbaycan Partiyası,Məsləhətçi
