22 iyul Azərbaycan xalqı üçün xüsusi bir gündür – bu tarix ölkəmizdə Milli Mətbuat Günü kimi qeyd olunur. Hər il bu gün jurnalistlər, redaktorlar, media orqanlarının rəhbərləri və ictimaiyyət nümayəndələri üçün dəyərli bir bayrama çevrilir. Mətbuat cəmiyyətin güzgüsü, onun səsinin, düşüncələrinin və problemlərinin daşıyıcısıdır. Azərbaycanda mətbuatın əsası 1875-ci il iyulun 22-də Həsən bəy Zərdabinin təşəbbüsü ilə nəşr olunan “Əkinçi” qəzetilə qoyulmuşdur. Bu qəzet təkcə mətbuatın deyil, həm də maarifçiliyin, milli oyanışın təməl daşı olmuşdur. XIX əsrin sonlarında Azərbaycanın ictimai-siyasi və mədəni həyatında baş verən dəyişikliklər, təhsil və maarif sahəsində canlanma, mətbuatın yaranmasını zəruri etdi. Həsən bəy Zərdabi kimi ziyalıların təşəbbüsü ilə nəşr olunan “Əkinçi” qəzetinin ilk nömrəsi 1875-ci il iyulun 22-də işıq üzü gördü. Bu qəzetin əsas məqsədi xalqı maarifləndirmək, kəndliləri, əkinçiləri elmi biliklərlə tanış etmək, ictimai-siyasi proseslər barədə məlumatlandırmaq idi. Sadə xalq dili ilə yazılan məqalələr geniş oxucu kütləsi tərəfindən maraqla qarşılanırdı. “Əkinçi” yalnız 56 nömrə çıxsa da, onun ideyaları sonrakı illərdə nəşr olunan “Ziya”, “Kəşkül”, “İrşad”, “Molla Nəsrəddin” kimi qəzet və jurnallara təsir etdi. Bu nəşrlər də öz növbəsində milli-mədəni oyanışın güclənməsində mühüm rol oynadı. Sovet hakimiyyəti illərində Azərbaycan mətbuatı dövlət nəzarəti altında fəaliyyət göstərsə də, o dövrdə də peşəkar jurnalistikanın əsasları formalaşdı. “Kommunist”, “Bakinskiy Raboçiy”, “Ədəbiyyat və İncəsənət” kimi nəşrlər o dövrün əsas media orqanları idi. Bununla belə, senzura və ideoloji məhdudiyyətlər mətbuatın sərbəst fəaliyyətinə mane olurdu. 1991-ci ildə Azərbaycanın müstəqillik qazanmasından sonra mətbuat daha sərbəst fəaliyyət imkanı əldə etdi. Ölkədə çoxsaylı qəzet, jurnal və informasiya agentlikləri fəaliyyətə başladı. 1998-ci ildə ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən mətbuata dövlət səviyyəsində dəstək verilərək senzura ləğv edildi. Bu, mətbuat azadlığının və peşəkar medianın inkişafında mühüm dönüş nöqtəsi oldu. Bu gün Prezident İlham Əliyev tərəfindən də mətbuatın inkişafına xüsusi diqqət yetirilir. Media qurumlarının maddi-texniki bazası gücləndirilir, jurnalistlərin sosial rifahı üçün layihələr həyata keçirilir. 2021-ci ildə “Azərbaycan Respublikasında Medianın İnkişafı Agentliyi”nin yaradılması da medianın peşəkarlığının artırılmasına yönəlmiş vacib addımlardan biri kimi qiymətləndirilir. İnformasiya texnologiyalarının inkişafı, sosial media platformalarının geniş yayılması media mühitini köklü şəkildə dəyişmişdir. Artıq ənənəvi media ilə yanaşı, onlayn portallar, bloqçular və müstəqil jurnalistlər də ictimai rəyə təsir edən mühüm aktorlara çevriliblər. Bununla belə, yanlış məlumatlar, “feyk nyus” və təxribat xarakterli yazılar cəmiyyətin informasiya təhlükəsizliyi üçün ciddi təhdid yaradır. Bu səbəbdən, peşəkar və məsuliyyətli jurnalistika daha da aktuallaşır. Etibarlı, dəqiq və balanslı məlumat təqdim etmək, ictimai maraqları qorumaq, jurnalist etikasına sadiq qalmaq – bu gün jurnalistlərin üzərinə düşən ən mühüm vəzifələrdəndir. 22 İyul təkcə mətbuat işçiləri üçün deyil, bütövlükdə Azərbaycan cəmiyyəti üçün əlamətdar gündür. Bu gün ölkədə jurnalistlərin əməyinə dəyər verilir, onların ictimai həyatdakı rolu vurğulanır. Hər il bu münasibətlə müxtəlif tədbirlər, konfranslar, təltiflər keçirilir. Mətbuat sahəsində fərqlənən jurnalistlər orden və medallarla, fəxri fərmanlarla təltif olunur. Bu, həm də gənc jurnalistlər üçün stimul və nümunədir.
Məmmədova Nərmin,
Yeni Azərbaycan Partiyası,
məsləhətçi
